Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu

Çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dâhil edilmesi

Ek Madde 2- (Ek: 10/8/2016-6740/1 md.) (5) Çalışan adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları üzerinden ek 1 inci maddedeki usul ve esaslara göre bu madde uyarınca ayrıca Devlet katkısı sağlanır. Çalışanın bu madde kapsamında cayma hakkını kullanmaması hâlinde, sisteme girişte bir defaya mahsus olmak üzere, ek 1 inci maddedeki Devlet katkısı hak etme ve ödeme koşuluna tabi olmak kaydıyla, bin Türk lirası tutarında ilave Devlet katkısı sağlanır. Bakanlar Kurulu, bu tutarı yarısına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya yetkilidir. Emeklilik hakkının kullanılması hâlinde, hesabında bulunan birikimi en az on yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin yüzde beşi karşılığı ek Devlet katkısı ödemesi yapılır. Bu madde hükmüne göre çalışan katkı payının takip ve tahsil sorumluluğu şirkete aittir. Müsteşarlık takip ve tahsil sorumluluğunun bu amaçla yetkilendirilecek bir kuruluşça yerine getirilmesine karar verebilir. Bankalar, Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili diğer kamu kurumlan, çalışan katkı payının takip ve tahsili ile Devlet katkısının hesaplanması için ihtiyaç duyulan verileri, Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslara göre emeklilik gözetim merkezi ile bu maddeye göre takip ve tahsil sorumluluğu ile yetkilendirilecek kuruluşa aktarır. Emeklilik gözetim merkezi ile bu maddeye göre yetkilendirilecek kuruluş, söz konusu verileri şirketler ile paylaşabilir. Bu verilerden kişisel nitelikte olanlar, veri sahibinin açık rızasının alınmasına gerek olmaksızın ilgili kuruluşlar arasında paylaşılabilir ve veri paylaşımı, kişisel verilerin korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmez.

Madde 1- İşyeri bazlı özel emeklilik planlarına yönelik bir uygulama olan otomatik katılım, çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi ve ilgili kişilere belirli şartlar çerçevesinde plandan çıkma imkanı verilmesi esasına dayanmaktadır. Birçok ülkede hayata geçirilen uygulamanın İngiltere, Yeni Zelanda ve ABD gibi ülkelerde başarılı örnekleri bulunmaktadır.

Bu çerçevede, ülkemizde uygulanması öngörülen sistem ile 45 yaş altında olan ücret karşılığı bağımlı çalışanların işverenleri aracılığıyla bir emeklilik planına otomatik olarak dahil edilmesi ve çalışanlara iki aylık cayma süresi tanınması öngörülmektedir. Sisteme ödenecek katkı payı miktarı, çalışanın prime esas ücretinin %3'ü oranında belirlenmiştir. Bakanlar Kuruluna bu oranı değiştirme veya katkı payına maktu limit getirme yetkisi verilmiştir. Katkı paylarına bireysel emeklilik sistemindeki ile aynı koşullara tabi olmak kaydıyla ayrıca Devlet katkısı teşviki sağlanması öngörülmektedir. Bununla birlikte, bireysel emeklilik sistemindekinden farklı olarak her sisteme girişte bir defaya mahsus olmak ve 4632 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmündeki hak kazanma ve ödeme koşullarına tabi olmak kaydıyla 1.000 Türk Lirası tutarında ve emeklilik halinde en az on yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi yapılması halinde birikiminin %5'i karşılığında ek Devlet katkısı sağlanması hususu düzenlenmektedir.

Bilindiği üzere, 1/1/2013 tarihinden itibaren işverenler tarafından ödenenler hariç olmak üzere katılımcılar tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının %25'ine karşılık gelen tutarlar Devlet katkısı olarak hesaplanmakta ve söz konusu tutarlar katılımcıların bireysel emeklilik hesabına bağlı olarak açılan Devlet katkısı hesaplarına ödenmektedir. Bununla birlikte, söz konusu teşvikin sağlanmasında bütçe verimliliğini teminen 4632 sayılı Kanun kapsamındaki Devlet katkısının, ilgililerin hesaben takip edebilmesini sağlayacak şekilde taahhüt olarak hesaplanmasına ve taahhüt edilen tutarların ödenmesine karar vermeye ve mevcut katılımcıların Devlet katkılarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın yetkili olduğu hususu düzenlenmektedir.

Bununla birlikte, 4632 sayılı Kanun kapsamında yapılacak bildirimlerin Müsteşarlığın belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde güvenli elektronik iletişim araçları ile de yapılabilmesine imkan sağlanmaktadır.